*Aπαγορεύεται η μερική ή ολόκληρη αναδημοσίευση άρθρων και κειμένων χωρίς την γραπτή έγκριση του ΑΡΧΕΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΟΡΟΥ

Η ΜΟΥΣΙΚΟΧΟΡΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΡΕΒΕΖΑΣ

Αντικείμενο της εργασίας

Χρήστος Τεντζεράκης, Πρόεδρος Αρχείου Ελληνικού Χορού


Οι πολιτισμικές εκφράσεις κάθε κοινωνίας είναι συνυφασμένες με τις γενικότερες γεωγραφικές, ιστορικές, κοινωνικές, οικονομικές και ιδεολογικές συνθήκες της περιοχής αναφοράς. Η διαχρονική δε μεταβολή και εξέλιξη τους βρίσκεται σε συνάρτηση με τις εσωτερικές μεταβολές της κοινωνίας και τις εξωγενείς επιδράσεις.
Στην εποχή μας, οι μουσικοχορευτικές πολιτισμικές εκφράσεις που επιβιώνουν, αποτυπώνουν τα παραδοσιακά στοιχεία των προηγούμενων γενεών που διασώζονται, ενώ παράλληλα ενσωματώνουν νέα πολιτισμικά στοιχεία και αναδεικνύουν νέες μετασχηματισμένες μορφές, οι οποίες διαμορφώνονται από την επίδραση των κοινωνικών μεταβολών.

Καθώς η οργανωτική μορφή, το περιεχόμενο (τραγούδι, μουσική, χορευτική κίνηση) και η σημασία των μουσικο-χορευτικών εκδηλώσεων των διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων διαφοροποιούνται από τόπο σε τόπο και από εποχή σε εποχή, η προσπάθεια αυτής της παρουσίασης τους και της τεκμηρίωσης τους σε επίπεδο Νομού, παρά το γενικό της χαρακτήρα, παίρνει υπόψη της και τις ιδιαίτερα χαρακτηριστικές τοπικές εκδηλώσεις και τις σύγχρονες εκφάνσεις τους.

Σκοπός της παρούσης εργασίας, είναι η καταγραφή της μουσικοχορευτικής παράδοσης του Νομού Πρεβέζης, όπως αυτή εκδηλώνεται στην παραδοσιακή κοινωνία, καθώς και στην ιστορική της διαδρομή από την παραδοσιακή στην σύγχρονη ραγδαία αστικοποιημένη κοινωνία.
Επιχειρείται μια συνολική καταγραφή και παρουσίαση των λαογραφικών στοιχείων που συνδέονται με τις μουσικές και χορευτικές εκδηλώσεις των κατοίκων του Νομού στο αγροτικό περιβάλλον, των νεώτερων μουσικοχορευτικών εκφάνσεων, που εμφανίζονται ως συνεπακόλουθο των κοινωνικών μεταβολών, καθώς επίσης και των αστικών εκδηλώσεων της πόλης της Πρέβεζας(1), στις οποίες, η μουσική και ο χορός αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι τους.


Ο μη κερδοσκοπικός φορέας «Αρχείο Ελληνικού Χορού», που μεθοδικά καταγράφει και μελετά τον Ελληνικό Χορό σε όλη την Ελλάδα(2), ανέλαβε την παρουσίαση της μουσικοχορευτικής παράδοσης του Νομού, στην Ιστοσελίδα της Νομαρχίας Πρεβέζης.

Το συγκεντρωμένο υλικό από συνεργάτες και μέλη του φορέα «Αρχείο Ελληνικού Χορού» για την Μουσικοχορευτική παράδοση της περιοχής, αποτέλεσε την κύρια βάση δεδομένων για το εγχείρημα αυτό. Τα υπάρχοντα αυτά στοιχεία συμπληρώθηκαν με επιτόπια παρατήρηση και συμμετοχή στα δρώμενα κοινοτήτων, ημιαστικών κέντρων του Νομού και της πόλης της Πρέβεζας, καθώς και με την παρακολούθηση της σχετικής βιβλιογραφίας(3).
Πραγματοποιήθηκαν τρεις αποστολές(4) της ερευνητικής ομάδας στην Πρέβεζα, την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2007.

Στόχος αυτών, η συμπλήρωση των καταγραφών με συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια και καταγραφές, (Βιντεοσκόπηση) των μουσικοχορευτικών εκδηλώσεων του καλοκαιριού και η διασταύρωση των νέων στοιχείων με το ήδη συγκεντρωμένο πραγματολογικό υλικό. Η καταγραφή αφορά την οργανωτική μορφή, το περιεχόμενο, την έκφραση, τη σημασία των μουσικο-χορευτικών εκδηλώσεων, (τραγούδι, μουσική χορευτική κίνηση), σε συνάρτηση με τα γενικά χαρακτηριστικά του κοινωνικού περιβάλλοντος, όπου εκδηλώνονται.

Συνοπτικά στην εργασία αναφέρονται:
Ιστορικά στοιχεία του Νομού Πρεβέζης
Τα γενικά χαρακτηριστικά της κοινωνίας και του χορού, οι κυριότερες χορευτικές περιστάσεις, η διαδικασία των χορευτικών εκδηλώσεων και του γλεντιού, οι τόποι εκδήλωσης των χορευτικών φαινομένων, τα χοροστάσια, οι μουσικοί και μουσικά όργανα, οι παραδοσιακές φορεσιές, ο ρόλος του άνδρα, του πρωτοχορευτή και της γυναίκας στο χορό, η κοινωνική σημασία των χορευτικών γεγονότων, καθώς και οι σύγχρονες εκφράσεις και οι σημασίες τους.
Για την αποτύπωση των πολιτισμικών και χορευτικών ιδιαιτεροτήτων (5) κρίθηκε αναγκαία σε ορισμένες περιπτώσεις, η ομαδοποίηση πολιτισμικών ομάδων, (Σαρακατσάνοι, Πόντιοι, Βλάχοι) ή περιοχών με κοινή παράδοση (πχ χωριά περιοχής κάτω Λάκκας Σουλίου, Φιλιππιάδος και Δήμου Ανωγείου, Αρβανιτοχώρια περιοχής Φαναρίου.)
.
Χρήστος Τεντζεράκης,  Υποψήφιος Διδάκτωρ
Επιστημονικά υπεύθυνος της καταγραφής και της
παρουσίασης της Μουσικοχορευτικής παράδοσης της Πρέβεζας
Πρόεδρος του πανελλήνιου φορέα “Αρχείο Ελληνικού Χορού”.

(1)Στην Πρέβεζα η παρουσία της αστικής τάξης, ως αποτέλεσμα της εμπορικής και οικονομικής δραστηριότητας της πόλης και της έντονης επίδρασης από την επικοινωνίας της με τη Δύση, αποτυπώνεται στις πολιτισμικές της δραστηριότητες της, πριν την απελευθέρωση της πόλης.

(2)Μέσα από τις δραστηριότητες του φορέα, υλοποίησης και τις δράσεις των μελών του για τον Ελληνικό Χορό -ερευνητικών καταγραφών, εκδόσεων, διοργάνωση συμποσίων, ημερίδων, σεμιναρίων, πρακτικών εργαστηρίων χορού- έχει συγκεντρώσει το Αρχείο Ελληνικού Χορού πλούσιο υλικό για την καταγραφή του Ελληνικού χορού και την τεκμηρίωσή του.

(3)Η συνεργασία με τη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Πρέβεζας και με το ίδρυμα «Ακτία Νικόπολης» ήταν άριστη και σημαντικής σημασίας για την ολοκλήρωση της παρούσης εργασίας από Αρχείο Ελληνικού χορού.

(4)Το Αρχείο Ελληνικού χορού κλήθηκε να παρουσιάσει την μουσικοχορευτική παράδοση το Νομού έχοντας ασφυκτικά πιεστικό χρονικό περιθώριο για την προετοιμασία της εργασία αυτής.

(5)Η παρουσίαση κάθε κοινότητας ξεχωριστά, καταγράφοντας λεπτομερώς τις ιδιαιτερότητές της, που θα αποτελούσε την ιδανική καταγραφή, δεν εντάσσεται στους στόχους της παρουσίας αυτής